اکسید روی چیست؟
روی اکسید یا اکسید روی (ZINC OXIDE ) که در کتاب های کهن توتیا نامیده می‌شود، ترکیب غیر آلی با فرمول ZnO و به شکل پودری سفید رنگ و غیرمحلول در آب است.
مصارف صنعتی
این ترکیب در ساخت مواد فراوانی در صنعت مانند پلاستیک، سرامیک، شیشه، سیمان، لاستیک (تایر اتومبیل)، نرم کننده، رنگها، موم ها، چسب، غذاها، باتری و... استفاده می‌شود. پودر اکسید زینک کاربردهای فراوانی دارد. کاربردهای اصلی آن به صورت خلاصه ارائه می‌شود. بیشتر کاربردها از واکنش اکسید روی به عنوان ماده تشکیل دهنده سایر اجزای روی استفاده می‌کنند. کاربرد آن در علم مواد شامل ضریب شکست بالا, رسانایی حرارتی بالا, آنتی بیوتیک و مواد محافظ اشعه UV می‌باشد. به طریق مشابه به موادی مثل پلاستیک, سرامیک, شیشه, چوب, سیمان, رنگ, گریس, پماد, چسب, مهر, رنگ دانه, باتری, مدار به کار رفته در اطفاع حریق و بسیاری موارد دیگراستفاده می‌شود.
مصارف دارویی
در پزشکی و بهداشت این ترکیب با نام زینک اکساید در پودر بچه، پمادهای پوستی، کرم ضد آفتاب، شامپو ضدشوره و... استفاده می‌شود. پماد زینک اکساید در درمان ضایعات پوستی مستعد عفونت مانند سوختگی، اگزما، سوختگی پای نوزادان، خراشیدگی و گزش حشرات. ضد التهاب خفیف پوستی و همچنین در ترکیب کالامین به عنوان ضد خارش کاربرد دارد.
اکسید روی دارای خواص مرطوب کننده، آنتی بیوتیکی و دئودورانت است. به دلیل آثار ضد سبوم و منعکس کننده اشعه UV در ترکیب کرمهای ضد آفتاب نیز استفاده می‌شود.
تولید
در مصارف صنعتی اکسید روی به مقدار ۱۰۵ تن در سال به سه روش اصلی که در ذیل به آن اشاره می‌شود تولید می‌شود.
روش غیر مستقیم:
روی(Zn ) در ظرف مخصوص ذوب گرافیت ، مایع شده و در دمای بالای ۹۰۷ درجه سانتی گراد به بخار تبدیل می‌شود. بخار روی با اکسیژن ( O ۲)موجود در هوا واکنش نشان داده و اکسید روی(ZnO ) تشکیل می‌شود. روی اکسید تشکیل شده سرد شده و جمع آوری می‌شود. این روش در سال ۱۸۴۴ توسط LeClaire فرانسوی کشف شد. نتیجه این روش اکسید زینک فشرده با اندازه ۰٫۱ تا چند میکرو متر است. بیشتر اکسید زینک تولیدی در جهان از این روش می‌باشد.
روش مستقیم
روش فرایند شیمیایی مرطوب
منبع : ویکی پدیا
